خواص برنج بر سلامت بدن : برنج این غله مهم یکی از مواد اصلی برای تامین غذای بشر می باشد. می توان گفت حدود نیمی از جمعیت امروز جهان از این ماده تغذیه می کنند. در کشور ما ایران هم  قوت غالب اکثر مردم و بسیار پرطرفدار است. یک پلوی خوشمزه در کنار انواع خورشت های رنگارنگ از دیرباز زینت بخش سفره های ایرانی بوده است و به گذشت زمان هم چنان با ذائقه ما عجین و همراه است. برنج فواید مختلفی برای بدن دارد: انرژی روزانه مورد نیاز را تامین می کند، حرکات روده را بهبود می بخشد، ویتامین ب ضروری بدن را تامین می کند و میزان قند خون را تنظیم می کند.

جالب است بدانید حدود ۹۰ درصد از برنج جهان در قاره آسیا کشت می شود. برنج انواع زیادی دارد که هر کدام شکل، رنگ، طعم و عطر متفاوتی دارند. یکی از پرمصرف ترین انواع برنج، برنج سفید است که از کندن و جداکردن پوشش و سبوس برنج قهوه ای بدست می آید. برنج که طبعی سرد و خشک و در برخی منابع گرم دارد ، ابتدا نکاتی در خصوص ارزش غذای برنج و طبع آن خواهم گفت و سپس به خواص شگفت انگیز آن خواهیم پرداخت.

تفاوت برنج سفید و قهوه ای چیست؟

با وجود این که در جهان انواع و اقسام برنج های مختلف وجود دارد اما با توجه به شیوه تهیه دو گروه عمده از برنج ها وجود دارد: ۱- برنج سفید ۲- برنج قهوه ای

برنج سفید رایج ترین مدل برنج و متداول ترین شکل مصرف در جهان است. اما برنج قهوه ای که کم تر شناخته شده است مزایای بیش تری برای سلامتی دارد. و طیف رنگ آن از قرمز متمایل به بنفش تا قهوه ای می باشد.

برنج سفید تصفیه و سیقل داده شده و پوست و سبوس آن گرفته شده است. این فرایند سبب می شود پخت و پز آن بهتر و ماندگاری اش بالاتر برود و باب سلیقه اکثر افراد شود. اما در عوض بسیاری از خواص آن طی این فرایند از دست می رود.

درحالی که برنج قهوه یک غله دست نخورده و حاوی سبوس است که مواد مغذی و فیبر بیش تری دارد. با توجه به آنچه گفتیم برنج قهوه ای به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت مفیدتر است.زیرا شاخص قند خون پایین تری نسبت به برنج سفید دارد. پس مصرف آن برای افراد دیابتی یک گزینه خوب و سالم محسوب می شود.

ارزش غذایی برنج را میدانید؟

مقدار ۱۰۰ گرم از برنج پخته شده دارای مواد مغذی زیر می باشد:

• ۱۳۰ کالری
• ۳۶/۲ گرم پروتئین
• ۷/۲۸ گرم کربوهیدرات
• ۱۹ گرم چربی

هم چنین حدود ۷۰ درصد از وزن برنج پخته شده را آب تشکیل می دهد.

طبع برنج سرد است یا گرم ؟

بر روی طبع این غله توافق وجود ندارد. عده ای آن را گرم و عده ای سرد و عده ای متعادل می دانند. اما با این وجود همه بر روی خشک بودن آن اتفاق نظر دارند. برخی افراد می گویند که برنج مرکب القوی است به این معنی که هنگام پختن ان به روش آبکش کردن، برنج جوشانده شده سرد و آبی که برنج در آن جوشانده شده گرم می شود. و در هنگام پختن آن به شیوه دمی طبع برنج متمایل به گرمی است.

خواص برنج و تامین انرژی بدن

همان طور که می دانید ماده مورد نیاز و ضروری برای تامین انرژی بدن کربوهیدرات است و برنج سرشار از این ماده. بنابراین برای سوخت و ساز بدن و تامین انرژی مورد نیاز روزانه انسان برنج نقش مهمی دارد. علاوه برآن بر روی عملکرد مناسب مغز نیز تاثیرگذار. ویتامین ها و مواد معدنی موجود در برنج فعالیت متابولیک تمام ارگان های بدن را افزایش می دهند که این امر در نهایت باعث افزایش انرژی کاربردی در بدن می شود.

فواید برنج برای کنترل فشار خون

برنج مقدار بسیار اندکی سدیم دارد. و همان طور که می دانید استفاده زیاد از منابع دارای سدیم سبب انقباض رگ ها و افزایش فشار خون و در نتیجه فشار بر قلب و خطر بیماری های قلب و عروق می شود. بنابراین مصرف منابعی که سدیم اندکی دارند می تواند سبب کنترل فشار خون و جلوگیری از مشکلات مربوط شود. برنج هم یکی از این منابع است که باداشتن سدیم بسیار ناچیز مصرف آن  توصیه می شود.

کاهش خطر سرطان با مصرف برنج

دانه های برنج دارای فیبر نامحلول می باشند که این فیبر می تواند از بدن در برابر انواع سرطان ها محافطت کند.طبق گفته محققان دانه های برنج و به ویژه برنج قهوه ای مقادیر خوبی از این نوع فیبر نامحلول را دارند که در جلوگیری از دگردیسی و رشد سلول های سرطلانی موثر است. علاوه بر این مورد می تواند عملکرد روده را بهبود بخشیده و از سرطان روده هم ممانعت کند.

افزون بر فیبر دانه های برنج آنتی اکسیدان هایی از جمله ویتامین آ و ویتامین ث و فلاونوئیو وفنولیک دارند که رادیکال های آزاد را کنترل می کنند و به این صورت به سلامت بدن کمک می نمایند.

همان طور که در بحث های قبلی اشاره شده است رادیکال های آزاد حاصل واکنش های سلولی هستند. که می توانند به ارگان های مختلف حمله کرده و رشد سلول ها را خارج از شکل معمول و به شکل غده های سرطانی سبب شوند. بنابراین دانه های برنج با آنتی اکسیدان هایشان می توانند از این روند جلوگیری نموده و مانع از ابتلا به سرطان شوند.

خواص برنج برای حفاظت از پوست

صاحب نظران بر این باور اند که استفاده از برنج به شکل پودر شده می تواند برای پوست مفید بوده و بیماری های پوستی را بهبود بخشد. طب آیورودا استفاده ا زآب برنج برای درمان التهاب پوستی را تجویز می کند. علت این امر آن است که ترکیبات فنلی موجود در برنج قهوه ای خاصیت ضد التهابی و ضد سوزش برای پوست داشته و بنابراین خارش و سوزش و قرمزی پوست را درمان می کند.

پس مصرف خوراکی برنج و یا استفاده موضعی از آن برای پوست می تواند به سلامت آن کمک کنید. هم چنین آنتی اکسیدان موجود در دانه های برنج ز چین و چروک و پیری زودرس پوست پیشگیری کرده و ظاهر شداب و جوانی به آن می دهد.

پیشگیری از آلزایمر با برنج قهوه ای

برنج قهوه ای مواد مغذی و مفیدی برای مغز دارد که با تحریک فعالیت انتقال دهنده های عصبی به بهبود عملکرد آن ها کمک می کند و در نتیجه از بروز مشکلات زوال عقل مانند آلزایمر جلوگیری می کند. تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که انواع برنج وحشی می تواند آنزیم های نوروپروتکتیو مغز را تحریک به فعالیت کند و در نتیجه این فعالیت از اثرگداری رادیکال های آزاد برروی مغز ممانعت می نماید و این گونه با مصرف برنج مغز انسان از خطرات زوال عقل، آلزایمر و فراموشی در امان می ماند.

بهبود عملکرد سیستم عصبی

برنج با دارابودن ویتامین های مختلف B به بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک می کند و سبب تولید انتقال دهنده های عصبی که بسیاری از فرایندهای بیولوژیکی بدن را تنظیم می کنند، می شود.

فواید برنج برای بهبود متابولیسم

برنج دارای ویتامین D، آهن، کلسیم، فیبر،تیامین،  نیاسین و ریبوفلاوین است. که تمام این موارد برای بدن مفید هستند. ویتامین های ذکر شده پایه و اساس بهبود متابولیسم بدن وکمک کننده به تسهیل عملکرد ارگان های مختلف هستند و هم چنین در تامین سلامت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارند.

افزایش سلامت قلب با روغن سبوس برنج

استفاده از روغن سبوس برنج می تواند موجب بهبود عملکرد قلب و عروق شود. چراکه خواص آنتی اکسیدانی موجود در آن سطح کلسترول خون را کنترل می کند. علاوه بر آنتی اکسیدان، دانه های برنج دارای  فیبر، سدیم پایین و چربی اندک اند که همه موارد به بهبود عملکرد قلب و سلامت عروق کمک می کند. البته باید توجه داشت که برنج وحشی و قهوه ای مواد مغذی بیش تری نسبت به برنج سفید داشته و برای سلامتی مفیدتر است. زیرا بیش تر مواد مغذی ومهم موجود در دانه های برنج در فرایند سفید کردن آن از بین می روند.

تاثیر بر دیورتیک و دستگاه گوارش

برخی بر این باورند که پوست برنج سه ماهه خاصیت دیورتیک(ادراد آور) دارد و برای گوارش بدن مفید است. خواص ادرار اور برنج باعث می شود که آب اضافه بدن دفع شده و در نتیجه سموم هم به این شیوه از بدن خارح می شوند. هم چنین پوست برنج به کاهش وزن و لاغری هم کمک می کند زیرا با دفع ادرار حدود۴ درصد از چربی های اضافی بدن هم دفع می شوند. هم چنین پوسته برنج ماده ای مفید برای درمان مشکل دیسانتری( اسهال خونی) است.

فیبر موجود در پوسته برنج حرکات روده را تنظیم کرده و عملکرد آن را بهبود می بخشد. و به این طریق از سرطان روده جلوگیری می کند.

چینی ها که از جمله مصرف کننده های برنج هستند و اهمیت ویژه ای برای آن در رژیم غذایی خود قائل اند بر این باورند که مصرف برنج می تواند اشتها را افزایش داده، مشکلات معده را رف کند و سیستم گوارش را سالم کند و از مشکلات آن پیشگیری نماید.

رفع سندرم روده تحریک پذیر(IBS)

همان طور که قبلا هم گفتیم برنج می تواند به سلامت روده ها کمک کند. بخشی از این خاصیت به وجود نشاسته مقاوم در آن بر می گردد. این نشاسته سبب تحریک باکتری های مفید روده شده و در نتیجه حرکات روده را بهبود می بخشد. این عمل خطر ابتلا به بیماری های روده مانند سندرم روده تحریک پذیر را پایین می آورد.

سایر فواید برنج بر سلامتی

حفظ سلامت کلیه ها:

مصرف برنج برای حفظ سلامت کلیه ها مفید است زیرا برنج دارای خاصیت دیورتیک است و سدیم کمی دارد. بنابراین تا حد زیادی سبب افزایش حجم ادرار می شود و از طریق دفع اسید اوریک برای سلامت کلیه ها مفید و کمک کننده است.

خواص آب برنج برای صورت

استفاده از آرد برنج و یا آب برنج برای پاکسازی و جوانسازی پوست یکی از کاربردهای ان است شما میتوانید با ماسک برنج رطوبت را برای پوست صورت خود فراهم کنید و به جوانسازی آن کمک کنید.

خواص برنج برای مو

اگر دنبال مرطوب کننده عالی هستید آب برنج پخته شده برای این کار عالی هست، جالبه بدونید که دانه برنج دارای ۸۰ درصد نشاسته است.شما میتوانید یک لیوان آب برنج پخته شده را با اسانس رزماری، بابونه یا اسطوخودوس ترکیب کنید(فقط چند قطره اسانس) و محلول به دست آمده را داخل شامپوی خود بریزید

کاهش علائم روده تحریک پذیر:

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، برنج با دارابودن نشاسته به حرکات روده و رشد باکتری های مفید روده کمک می کند و سبب کاهش علائم روده تحریک پذیر و اسهال می شود.

کاهش خطر بروز کم خونی:

برنج دارای آهن است. آهن موجود در برنج برای تشکیل هموگلوبین خون مفید است و سبب کاهش خطر بروز کم خونی می شود.

درمان یبوست:

برنج از یبوست جلوگیری می کند. فیبر نامحلول موجود در آن می تواند همانند یک اسفنج نرم در طول روده ها حرکت کند. بنابراین استفاده از برنج به دلیل وجود این فیبر نامحلول از بروز یبوست جلوگیری می کند. البته باید این نکته را نیز خاطر نشان کرد که در کنار انواع منابع فیبر باید آب زیادی هم نوشید تا مشکل یبوست بر طرف شود. برنج با دارابودن مقادیر بالای فیبر به سلامت دستگاه گوارش و روده ها کمک می کند. برنج همچنین سبب تنظیم حرکات روده می شود و از این طریق برای درمان یبوست مفید است. لازم به ذکر است که برای درمان یبوست باید آب کافی هم بنوشید.

نکات مهم مصرف برنج

افرادی که مشکل قند خون دارند بهتر است که از برنج قهوه ای که شاخص گلوکزی پایین تری نسبت به برنج سفید دارد استفاده کنند. علاوه بر آن برنج قهوه ای انواع مواد معدنی را داراست که برای بدن مفید هستند. از جمله منگنز که در فرایند تبدیل کربوهیدرات ها و پروتئین های مواد غذایی به انرژی نقش مهمی دارد. همین طور منگنز به بهبود عملکرد سیستم عصبی و تنطیم هورمون های جنسی هم کمک می کند.

موسسه تحقیقات بین المللی برنج در فیلیپین طی گزارشی اعلام کرده است که با توجه به فواید برنج ارزش غذایی این غله باید بین مردم جهان بیش تر شناخته شود تا با مصرف آن از این مزایا و فواید بهرمند شوند. هم چنین با توجه به این که حجم این غله در اکثر نقاط جهان زیاد است بنابراین استفاده از آن می تواند میلیون ها انسان را سیر و هم سلامت کند.

هم چنین امروزه محققان در تلاش اند تا روش های جدیدی برای کشت برنج بیابند. در این روش سعی بر این است که روش سنتی با بیوتکنولوژی تلفیق شود تا به این صورت ارزش میکرونوترینت دانه های برنج افزایش یابند. این روش منجر به تولید محصول برنج با کیفیت بالا می شود که هم برای کشاورز و هم برای مصرف کنندگان منفعت هایی دارد.

عوارض و مشکلات مصرف برنج

خوردن بیش از اندازه برنج برای افرادی که قندخون بالایی دارند می تواپند مضر باشد اما این نکته درباره برنج سفید صادق است. چون همان طور که قبلا اشاره کردیم برنج قهوه ای شاخص گلوکزی پایینی دارد و مشکل قندخون به وجود نمی آورد.

برنج برای زن باردار

همانوطر که گفتیم خواص برنج برای زن باردار بخاطر داشتن انرژی بالا، کمک به دستگاه گوارش و… بسیار مفید می باشد ولی توجه داشته باشید که برخی طرات هم وجود دارد که در ادامه برای شما لیست کردم :